روش های هرس درختان میوه
هرس کردن به معنای حذف شاخه‌های اضافی گیاه به منظور عبور هوای بیشتر بین شاخه‌ها، رسیدن نور کافی به آنها و همچنین، آرایش شکل ظاهری گیاه برای زیبایی و به دست آوردن محصول مرغوب می‌باشد.
ما در این مقاله به انواع و اهداف روش های هرس درختان میوه می پردازیم.با ما همراه باشید.
چرا درختان را هرس می کنیم؟
هرس درختان یک عملکرد ضروری است که به رشد سالم و ثمربخش آنها کمک می‌کند. هنگامی که درختان میوه پس از کاشت در باغ به طور طبیعی رشد می‌کنند و بدون مداخله شاخه زنی درخت ادامه پیدا می کند، شاخه‌های پیچیده درهم و مزاحم در تاج درخت ظاهر می‌شوند و به دلیل سایه شاخه‌های بالا، نور به قسمت‌های پایین و میانی درخت نمی‌رسد. این امر منجر به خشک شدن و از بین رفتن تدریجی شاخه‌های پایینی شده و تأثیر منفی بر باردهی و کیفیت محصول خواهد داشت.
چگونه درخت را به شکل ایده‌آل هرس کنیم؟ برای به دست آوردن شکل و فرم بهینه درخت، در مراحل اولیه رشد، شاخه‌های اصلی باید با دقت انتخاب شوند و سایر شاخه‌ها از درخت حذف شوند. شاخه‌های انتخاب شده باید در فضای مناسب قرار گیرند و زاویه باز شدن بین آنها و تنه درخت مناسب باشد. این موضوع از شکستن شاخه‌ها در اثر باردهی زیاد جلوگیری می‌کند.
هرس درختان، مسیر رشد شاخه‌ها و کل درخت را تنظیم می‌کند، به شما این امکان را می‌دهد تا ابعاد و شکل درخت خود را به دلخواه مشخص کنید. با آشنایی با انواع هرس‌های شلجمی، هرمی، جامی، کوردون و سایر تکنیک‌های هرس، می‌توانید به بهترین نحو درختان خود را مدیریت کنید.
هرس شاخه‌های درخت به طور عمومی به دو صورت سرزنی یا حذف کامل شاخه انجام می‌شود.
هرس درختان با روش سرزنی
سرزنی، یک تکنیک برای بهینه‌سازی رشد درختان است.
سرزنی، یا به عبارت دیگر کوتاه‌کردن، فرایندی است که در آن انتهایی از شاخه‌های اصلی یا همان جوانه‌های انتهایی حذف می‌شود. این اقدام باعث فعال‌شدن جوانه‌های جانبی زیر سطح هرس و کاهش طول شاخه‌ها می‌شود. در نتیجه، درختان کوچکتر و فشرده‌تری شکل می‌گیرند. عمدتاً در سال‌های اولیه کاشت نهال، سرزنی برای تشکیل فرم ایده‌آل درخت انجام می‌شود. با گذر زمان و پس از دوره بهاره درخت، سرشاخه‌زنی نقش خود را به حذف کامل شاخه‌ها می‌دهد.
در برخی از درختان مانند هلو که جوانه‌های بارده بر روی شاخه‌های یکساله شکل می‌گیرند، سربرداری سالانه ضروری است. این عملیات به منظور ترویج رشد شاخه‌های یکساله و ایجاد جوانه‌های بارده در سال‌های بعد اجرا می‌شود.
با استفاده از روش سرزنی، می‌توانید به طور هوشمندانه رشد درختان خود را مدیریت کنید.
روش حذف کامل
در این روش، شاخه‌ها از تنه اصلی جدا می‌شوند. این عمل حذف کامل باعث تقویت شاخه‌ها و افزایش حجم درخت می‌شود. البته. این تغییر حجم برای کمتر کردن شاخه ها باعث می شود نور خورشید راحت‌تر وارد درخت شود و ایجاد سایه را کاهش می‌دهد.که در نتیجه رشد سریع‌تر تنه و شاخه‌های اصلی و افزایش چشمگیر در تولید میوه را حاصل می کند.
نحوه بریدن شاخه ها در هرس
در فرآیند هرس، زمانی که تصمیم به برش یک شاخه جوان می‌گیرید، از قیچی باغبانی با هندل برقی استفاده کنید. حالا با دقت، حدود نیم سانتیمتر بالاتر از جوانه شاخه، برش را انجام دهید. برش شما باید به شیوه‌ای مایل و در جهت مخالف جوانه باشد تا اثر کارآمدتری داشته باشد.
وقتی به شاخه‌های چوبی و سنگین با قطر بیش از 3-4 سانتیمتر می‌رسید، از اره با دقت استفاده کنید. در اینجا هدف این است که شاخه بریده شده با ایجاد برآمدگی به اصطلاح ناخنک، روی تنه درخت باقی نماند. به این ترتیب، هرس شاخه‌ها به یک هنر تبدیل می‌شود که باعث زیبایی، رشد سالم و حتی افزایش تولید میوه می‌شود.
نحوه برش شاخه های قطور
برش شاخه‌های ضخیم را به سه گام کلیدی تقسیم کرده‌ایم. ابتدا، یک برش به اندازه نصف قطر شاخه در فاصله 15 سانتی‌متری تنه انجام می‌شود. چرا؟ تا شاخه در هنگام برش، نچسبد و پوست تنه را پاره نکند. سپس، برش دوم، در فاصله 2 تا 3 سانتی‌متری جلوتر و از بالای شاخه، اعمال می‌شود. با جدا شدن شاخه، حالا می‌توان به برش سوم پرداخت و بخش اضافی را حذف کرد.
نکات طلایی درباره هرس
اگر به دنبال یک هرس منحصر به فرد و بازدهی هستید، حتماً این نکات را در نظر بگیرید. قبل از ورود به جزئیات عملیات هرس، ماموریتتان را به خوبی تعریف کنید. چرا می‌خواهید درخت را هرس کنید؟ آیا برای افزایش باردهی یا تغییر شکل درخت؟ آیا اخیراً درخت هرس شده است؟ چه فصلی برای هرس انتخاب کرده‌اید؟ به عنوان مثال، هرس در زمستان می‌تواند رشد شاخه‌ها را در بهار بهبود دهد، در حالی که هرس تابستان راهی برای کند کردن رشد شاخه‌ها ارائه می‌دهد.
دلایل شما تعیین‌کننده نوع هرس هستند. مهم است بدانید چه زمانی و چگونه به هرس می‌پردازید، تأثیر زیادی بر روی نتیجه نهایی دارد. می‌توانید هرس سبک را در هر زمان انجام دهید یا به چوب‌های خشک شده دست بزنید. اما اگر اهداف بزرگتری دارید و می‌خواهید هرس خود را در طول سال برنامه‌ریزی کنید، بهتر است به این سوالات پاسخ دهید.
هنگام هرس، به دقت درخت را ارزیابی کنید. چند لحظه به اندازه و شکل درخت دقت کنید و تصویری از آینده پس از هرس را در ذهن خود تداعی کنید.
تلاش کنید هرس را به حداقل برسانید. بریدن بیش از حد شاخه‌ها به درخت خیلی استرس زا است. همچنین هر برش شاخه ممکن است شرایطی را برای رشد قارچ‌ها و بیماری‌ها ایجاد کند. هرس را فقط به اندازه‌ای انجام دهید که درخت به آن نیاز دارد و هرگز بیش از 25 درصد شاخه‌ها را از درخت جدا نکنید.
انواع هرس درختان بر اساس زمان
- هرس زمستانه
- هرس تابستانه
هرس زمستانه
هرس زمستانه که به آن هرس سیاه نیز گفته می شود معمولاً در هنگام خزان درختان و گیاهان یعنی در ماه های پاییز و زمستان انجام می‌گیرد. هرس زمستانه موجب تقویت شاخه هرس نمی شود، بلکه افزایش محصول و بهبود کیفیت محصول را به همراه دارد. شاخه های جدید رشد کرده پس از این نوع هرس بلندتر می شوند و همچنین برگ های سر سبزتر و بزرگتری خواهند داشت.
هرس زمستانه را می توان به منظور شکل دهی درخت ( هرس فرم ) یا به منظور افزایش باردهی درخت ( هرس باردهی یا بهره برداری ) انجام داد. اما باید توجه شود که هرس زمستانه نباید خیلی شدید انجام گیرد زیرا هرس شدید زمستانه باعث تاخیر در باردهی درخت می گردد. در مناطقی که سرمای شدید زمستانه دارند بهتر است هرس کردن درختان در اواخر زمستان درست پس از سرمای شدید زمستانه و قبل از بیدار شدن درخت انجام شود.
هرس تابستانه
زمان اجرای هرس تابستانه با توجه به نوع گیاه و عوامل محیطی متفاوت است. با این وجود، ماه های اردیبهشت تا تیر برای این کار مناسب هستند. در هرس تابستانه شاخه های نابارور درخت و همچنین گل ها و میوه های کوچک اضافی حذف می گردد. حذف برگ های اضافی مانند برگ های که بر روی میوه سایه انداخته و مانع رشد مناسب میوه می شود نیز جز هرس تابستانه است.
هرس تابستانه باعث افزایش نور خورشید در درون تاج درخت می شود که این امر موجب افزایش کیفیت میوه و افزایش گل دهی درخت می شود.
هرس درختان به چند منظور انجام می شود
1 – هرس فرم دهی
2 – هرس به منظور افزایش باردهی
3 – هرس جوان سازی
هرس فرم دهی
یک هنر مهم در پرورش درختان میوه است. هدف این عمل، ایجاد یک شکل مطلوب و دلخواه، ساختار اسکلتی قوی با استحکام بالا، و رشد مناسب با شاخه‌های حفظ شده است. عدم اجرای هرس فرم‌دهی ممکن است باعث رشد درختان به شکل درختچه‌های چند تنه و بدون ساختار گردد. در این حالت، به دلیل تراکم بالای شاخه‌ها و برگ‌ها و نفوذ کم نور به داخل تاج درخت، میزان و کیفیت محصول کاهش می‌یابد.
نهال‌ها اغلب دو شکل مختلف دارند: تنه صاف بدون انشعاب و چند شاخه و منشعب. در حالت اول، برای هرس نهال کافی است که سربریداری در ارتفاع ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر انجام شود. این اقدام باعث رشد جوانه‌های جانبی زیر محل برش می‌شود و به ایجاد شاخه‌های فرعی درخت کمک می‌کند.
در حالت دوم که نهال منشعب است، ابتدا چند شاخه فرعی با حداقل ۱۰ سانتیمتر فاصله یکدیگر را به عنوان شاخه‌های اصلی انتخاب می‌کنیم و سایر شاخه‌ها را حذف می‌کنیم. همچنین، برای رشد بهتر و پرشدن درخت، می‌توانید شاخه‌های اصلی را سرزنی کنید.
- 3 تا 4 شاخه و ترجیحاً در 4 جهت اصلی درخت را در نظر بگیرید.
- فاصله شاخه ها از یکدیگر حداقل بین 5 تا 10 سانتی متر انتخاب شود.
- محل انشعاب شاخه های اصلی از یک نقطه واقع بر روی تنه ها نباشد.
- زاویه شاخه ها با تنه حدود 45 تا 90 درجه باشد، یعنی نه خیلی بسته و نه خیلی باز باشند.
- شاخه هایی به عنوان شاخه های اصلی درخت انتخاب شود که قویترین شاخه های درخت باشند.
هرس باردهی
هرس کردن درختان به منظور افزایش باردهی، یکی از راه‌های حیاتی برای بهبود عملکرد درختان میوه است. درختانی که بدون مداخله انسان در محیط طبیعی رشد می‌کنند، معمولاً دارای شاخ و برگ فراوانی هستند. این ویژگی ممکن است باعث محدود شدن نفوذ نور به داخل تاج درخت شده و منجر به کاهش کیفیت و مرغوبیت میوه گردد. برای افزایش بهره‌وری درختان، لازم است هرس را به صورت دوره‌ای و یا به اصطلاح "هرس باردهی" اجرا کنیم.
هرس باردهی شامل اقداماتی مانند تنک کردن درخت، حذف شاخه‌های اضافی و پیچیده شده، هرس شاخه‌های آلوده به بیماری و آفت، جدا کردن شاخه‌های خشک و شکسته، بریدن شاخه‌های کم بارده و نابارور، سربرداری شاخه‌ها، و حذف پاجوش‌ها و تنه جوش های اضافی می‌شود. این اقدامات باعث ایجاد محیط بهینه برای رشد و باروری درختان میوه می‌شود، که در نهایت به افزایش تولید و بهبود کیفیت میوه منجر می‌شود.
هرس جوان سازی
هرس جوان‌سازی یک روش برای جوان کردن درختان پیر با کمترین باردهی می باشد. درختانی که به دلیل بلندی شاخه‌ها و موقعیت دور از دسترس میوه‌ها، هزینه برداشت آنها بالاست، نیازمند این اقدامات جوان‌سازی هستند. همچنین، در درختان پیر، تعادل بین جذب مواد غذایی از ریشه و تولید میوه به چالش کشیده می‌شود، که منجر به کاهش بازدهی و عملکرد درخت می‌شود. به منظور افزایش باردهی، باغبانان معمولاً به جوان‌سازی درختان پیر می‌پردازند.
در این فرآیند، با حذف یک یا چند شاخه اصلی از درخت، هرس جوان‌سازی شروع می‌شود. با حذف شاخه‌های پیر، جوانه‌های جانبی شروع به رشد کرده و شاخه‌های جدیدی ایجاد می‌کنند. در صورت جارویی شدن شاخه‌ها، تعدادی از آنها حذف می‌شود. در سال‌های بعدی، شاخه‌های اصلی دیگر نیز هرس می‌شوند و با گذر زمان، شاخه‌های جوان به وجود می‌آیند و درخت به مرور زمان جوان‌تر می شود.
2 نظر در “روش های هرس درختان میوه”
دمتون گرم