علت رشد نکردن درختان میوه

یکی از دلایلی که ممکن است باعث توقف رشد درختان میوه شود، جستجو در ژنتیک آن‌ها است. به عنوان مثال، بسیاری از باغبانان به دیدن درختان گردو در اندازه‌های بزرگ عادت دارند. اما در حال حاضر، گونه‌های تجاری و جدید تولید شده از گردو دیگر به اندازه گونه‌های قدیمی گردو نمی‌پردازند. ارتفاع آن‌ها در زمان بلوغ نسبت به گونه‌های قدیمی گردو بسیار کمتر است. بنابراین، اگر رشد درخت شما متوقف به نظر می‌رسد، احتمالاً به سطح بلوغ و حداکثر ظرفیت رشد خود رسیده است و نیازی به نگرانی نیست.

برای اطمینان از اینکه توقف رشد به دلیل عوامل ژنتیکی است، می‌توانید به شناسنامه نهال خود مراجعه کنید. در این شناسنامه، مشخصات نژاد، حداکثر رشد، و ارتفاع درخت در زمان بلوغ ذکر شده‌اند. با این اطلاعات، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که درخت شما به حداکثر رشد ژنتیکی خود رسیده است یا آیا مشکل دیگری در آن وجود دارد.

عمق و بافت خاک

عمق خاک یکی از مهم ترین موارد علت رشد نکردن درختان میوه است. وقتی که بسترهای سخت به طور ناگهانی به عمق خاک می‌رسند، می‌توانند به عنوان مانعی برای عمیق شدن ریشه‌های درخت عمل کنند. این امر نه تنها باعث محدودیت رشد اجزای هوایی و تاج درخت می‌شود، بلکه با توجه به ارتباط مستقیم رشد بالای سطح زمین و حجم ریشه، نقش مهمی در توسعه درخت دارد. برای آشنایی با محل دقیق حاشیه ریشه موئین درخت، می‌توانید با ایجاد سایه‌انداز مناسب، به ریشه‌های جوان و موئین دست یابید.

در طول مراحل اجرای باغ، اگر خاک زمین به دقت بررسی نشود، ممکن است لایه‌های سختی که مانع رشد درختان می‌شوند، شناسایی نشود. نشانه‌ این مشکل این است که درختی که به سرعت در حال رشد بوده، ناگهان رشد آن متوقف شده است. برای بررسی عمق و بافت لایه‌های خاک تا ریشه، می‌توانید از خاک یک پروفیل نمونه بگیرید. اگر این مشکل را قبل از اجرای باغ تشخیص دهید و لایه سخت را با استفاده از ماشین‌آلات خاکورزی بشکنید، می‌توانید مانع رشد را از بین ببرید. اما متاسفانه، در صورت نادیده گرفتن این مسئله و احداث باغ پس از کاشت درختان، راه حل مناسبی وجود ندارد.

بافت خاک: مشکل خاک رس این است که تخلخل کم و نفوذپذیری بالایی دارد. در خاک‌هایی با نفوذپذیری کم، آب قادر نیست به سرعت به فضای اطراف ریشه نفوذ کند، که باعث تجمع آب در لایه‌های بالایی خاک می‌شود و در نهایت، باعث پوسیدگی طوقه و ریشه درخت می شود. این یکی از ویژه خاک رس است.

هنگام بحث درباره این موضوع، اهمیت انجام آنالیز خاک قبل از احداث باغ دوباره مطرح می‌شود. اگر پیش از شروع پروژه باغ، آزمون آنالیز خاک اجرا کنید،  مواجهه با چنین مشکلاتی، قطعاً پیش از کاشت نهال‌ها، اقداماتی برای بهبود آن را انجام خواهید داد. افزایش نفوذپذیری و تخلخل خاک با استفاده از کودهای آلی و دامی ممکن است، تا در نهایت با مشکل توقف رشد درختان مواجه نشوید. همچنین می توان از خاک هایی با بافت سبک مانند ماسه بادی شیرین استفاده کرد.

شور و آهکی بودن خاک

یکی از دلایل زیست محیطی که ممکن است باعث توقف رشد درختان میوه شود، قلیایی بودن، آهکی بودن یا شوری زیاد خاک است. وجود شوری یا آهک در خاک می‌تواند باعث مشکلات در جذب آب و مواد مغذی توسط درختان شود. به عبارت دیگر، سوء تغذیه یا تشنگی ممکن است باعث توقف رشد درختان میوه گردد.

در زمان راه‌اندازی باغ به روش‌های نوین، تأکید بر انجام آزمایش آنالیز خاک قبل از کاشت درختان میوه وجود دارد. یکی از دلایل اصلی این تأکید تشخیص شوری یا آهکی بودن بافت خاک است. بهترین راه برای تشخیص این وضعیت، انجام آزمایش تجزیه خاک است.

برای کاهش اسیدیته خاک، می‌توان از اسیدهای آلی و اسیدهای شیمیایی استفاده کرد. این اقدامات، علاوه بر کاهش اسیدیته، مواد مغذی مورد نیاز درختان را نیز تأمین می‌کنند. از اسیدهای آلی، اسیدهای هیومیک یا اسیدهای مجاز کشاورزی مانند انفوریک اسید، سولفوریک اسید و یا فسفریک اسید می‌توان برای این منظور استفاده کرد.

منابع شوری در خاک ممکن است از شوری منبع آب ناشی شوند. بنابراین، پیشنهاد می‌شود قبل از احداث باغ، آزمایش آنالیز خاک برای تشخیص وضعیت بافت و اسیدیته خاک انجام داده شود. در صورت تشخیص علائم شوری، می‌توان از منابع آب شیرین یا واحد نمک‌زدایی برای آب کشاورزی استفاده کرد.

یکی دیگر از علل شوری خاک ممکن است استفاده نادرست از کودهای شیمیایی باشد. در گودال‌هایی که نهال‌ها در آن کاشته شده‌اند، ممکن است از مقادیر زیادی کود شیمیایی استفاده شود یا برخی کودها بدون برنامه‌ریزی و استفاده غیرضروری برای سال‌های متمادی به کار رود. این اقدامات ممکن است منجر به افزایش اسیدیته و شوری خاک شده و در نهایت باعث کاهش رشد یا توقف آن شود.