اصول طراحی و احداث باغ
انسان به صورت ذاتی گرایش به طبیعت و گیاهان دارد. حضور در یک باغ میوه حس نشاط و شادابی و آرامش را به انسان می دهد. در کشور ما از گذشته باغداری یک امر مرسوم در روستاها و حتی شهرها بوده است. با این حال امروزه باغداری به علت مهاجرت از روستا به شهر، افزایش هزینه های نهاده، مشکلات آفات و بیماری ها و سختی کار در باغ با چالش های جدیدی نسبت به گذشته مواجه شده است. اما امروزه طراحی و احداث باغ با تمام چالش هایش یک سرمایه گذاری بلند مدت و سود آور است و اگر این کار اصولی و برنامه ریزی شده پیش رود در آینده علاوه بر داشتن یک باغ زیبا که حس رضایت و آرامش را در باغدار ایجاد می کند می تواند ثمره های اقتصادی فراوانی برای باغدار به همراه داشته باشد.
در زمان احداث و طراحی باغ باید به نکات بسیاری توجه داشت. رقم نهال، پایه، سیستم تربیت و فاصله کاشت درختان از یکدیگر مورد توجه است. عواملی مانند شرایط آب و هوایی، نوع خاک، آفت های خاک، کیفیت آب و مقدار آب در دسترس و سیستم آبیاری می تواند بر این تصمیم گیری اثر بگذراند. حتی باید عوامل مدیریتی مانند نیروی کار در دسترس، مهارت کارگران منطقه، بسته بندی و بازار هدف هم هم مورد توجه باشد. بنابراین احداث باغ یک کار اصولی است و نیاز به برنامه ریزی دقیق و حساب شده دارد.
در این مقاله قصد داریم با اصول مقدماتی و نکات طلایی در در خصوص احداث باغ آشنا شویم.
4 نکته مهم که قبل از احداث باغ باید بررسی شود
- عوامل محیطی
- عوامل اقتصادی
- انتخاب نهال
- آماده سازی زمین و عملیات کاشت
عوامل محیطی
عوامل محیطی شامل مواردی مانند وسعت زمین طول و عرض جغرافیایی، دما، آب، خاک، ارتفاع از سطح دریا، شیب زمین، میزان تابش نور میباشد.
وسعت زمین
باغ باید به اندازه ای بزرگ باشد که نیروی کار، انسان و یا ماشین برای انجام عملیات باغ با مشکل رفت و آمد مواجه نشود. طی کردن مسافت های طولانی در فصل اوج کار تنها برای یک یا چند ساعت به هیچ وجه اقتصادی نیست. بهتر است مساحت باغ کمتر از یک یا دو هکتار نباشد و بیش از 9 هکتار برای یک نوع رقم توصیه نمی شود.
دما
هر درخت نیازمند به یک دمای مشخص و مخصوص به خود است. یعنی نیاز سرمایی و تحمل دمایی در درختان مختلف، متفاوت است. برای مثال در درختان خزان دار، درختان باید در یک دوره زمانی مشخصی در دمای بین 0 تا 7 درجه سانتیگراد قرار بگیرند و تعداد ساعات مشخصی را در این دما بگذرانند تا به اصطلاح نیاز سرمایی آن ها برطرف شود. این مدت زمان مشخص براساس نوع درخت و میوه متفاوت است. پیش از خرید نهال میوه در منطقه باغ خودتان بیشینه و کمینه دمای هوا را بررسی نموده و براساس میزان سرمای منطقه نهال میوه سازگار با باغ را انتخاب کنید. همچنین اگر باغ شما در منطقه ای قرار دارد که احتمال سرمازدگی بهاره در آن وجود دارد، بهتر است درختانی با ارقام دیرگل برای باغ انتخاب نمایید.
نور
نورتاثیر بسزایی در فتوسنتز و غذاسازی برای گیاهان دارد و در رنگ گیری میوه نیز بسیار موثر است.
خاک
در این مرحله شما باید 3 نمونه خاک مجزا از سه عمق 0 تا 40 سانتی متر، 40 تا 80 سانتی متر و 80 تا 120 سانتیمتر تهیه کنید و به آزمایشگاه خاک ارسال کنید تا از نوع خاک و مواد معدنی و آلی تشکیل دهنده آن آگاه شوید که در صورت لزوم در زمان آماده سازی زمین اقدامات مربوط به کوددهی و اصلاح بافت خاک انجام شود.
آب
مقادیر آب قابل دسترسی و میزان بارندگی های سالیانه در منطقه باید بررسی شود از این رو براساس میزان آب موجود در منطقه درختانی را انتخاب نمایید که تحمل بیشتر و یا کمتری در برابر خشکی و یا رطوبت از خود نشان میدهند. مثلا میزان بارندگی در حاشیه دریای خزر با نواحی خشک مرکزی متفاوت است و باید در هر منطقه بر اساس شرایط اقلیمی آن منطقه رقم و نهال مورد نظر انتخاب شود.
ارتفاع از سطح دریا
ارتفاع از سطح دریا تاثیر زیادی بر روی دما و شرایط آب و هوایی منطقه می گذارد و این مورد نیز یکی از مهم ترین فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب و خرید نهال میوه به حساب می آید.
شیب
درختان در زمین هایی با شیب جنوبی زودتر شکوفه می دهند. اگر در منطقه شما احتمال سرمای دیررس بهاره وجود دارد؛ احتمال سرمازدگی درختان بیشتر است پس بهتر است در این مناطق باغ در شیب های شمالی احداث شود.
عوامل اقتصادی
عوامل اقتصادی دومین موضوع تاثیرگذار در احداث باغ میوه است. و پارامتر های مختلفی دارد که باید بررسی شود.
نیاز بازار
نیاز بازار می تواند سطح زیر کشت و رقم انتخابی را در باغ شما مشخص نماید.
بازار پسندی
این مورد در انتخاب نوع رقم موثر است. مثلا رقم های اکبری و احمد آقایی در پسته محبوبیت بیشتر دارد.
دوری و نزدیکی به بازار
برای باغ هایی که از لحاظ جغرافیایی به بازار نزدیک تر هستند، هزینه های حمل و نقل و انبار داری و میزان تلفات محصول کاهش می یابد. همچنین میوه ها در زمان کوتاهتری به بازار رسیده و تازه تر خواهند بود.
انتخاب نهال
با توجه به شرایطی که به آن اشاره شد اقدام به خرید نهال های گواهی شده از نهالستان های مجوزدار شود.
نهال گواهی شده چیست؟
نهال گواهی شده به نهالی گفته می شود که گواهی سلامت بهداشت، شناسنامه مخصوص (شامل نام تولید کننده، نام رقم، نام پایه و پیوندک، سال تولید و شماره مجوز تولید) باشد، نهال گواهی شده یا استاندارد گفته می شود.
آماده سازی زمین
پس از دریافت نتایج آزمایش خاک، در این مرحله باید با توجه به نوع رقم و زمین اقدامات لازم برای اصلاح خاک انجام شود. همچنین الگوی کاشت درختان در این مرحله مشخص میشود. انواع الگوی کشت شامل مربعی، مستطیلی، داربستی، مثلثی است. که باید با توجه به نوع خاک و زمین و همچنین نوع رقم و طرح توجیهی در باغ پیاده سازی می شود.
نکات کلیدی اصول احداث باغ
- قبل از احداث باغ بهتر است اقدام به لایه برداری و زیرشکنی در لایه های خاک به عمق یک تا یک و نیم متر انجام شود.
- در فرایند آماده سازی زمین از کودهای دامی برای افزایش ماده آلی خاک استفاده شود.
- در مناطق سردسیر احداث و طراحی باغ در سطوح شیب دار و در دامنه کوه ها انجام شود.
- نهال انتخابی بهتر است بر پایه بذر باشد و بر اساس نوع رقم پیوند بر روی آن انجام شده باشد و هنگام کاشت محل پیوند خارج از خاک قرار بگیرد.
- برای بهره وری اقتصادی بیشتر باغ باید تک محصول باشد و از کشت مختلط درختان مختلف میوه در باغ اجتناب کنید.
- برخی از درختان مانند زرد آلو، گیلاس و انار اگر عمیق کشت شوند ممکن است در همان سال های اولیه خشک می شوند.
- با استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای و تحت فشار از میزان هدر رفت آب، برخورد آب با تنه درخت که منجر به پوسیدگی طوقه می شود جلوگیری کنید.
- در مناطق بادخیز از قیم برای نهال ها استفاده شود.
- برای جلوگیری از خسارت جوندگان در سال های اولیه می توان با ایجاد پوشش هایی از جنس کارتن، گونی، پلاستیک دور تنه درختان، از آن ها محافظت کرد و همچنین می توان از رنگ محافظ تنه نیز استفاد کرد.
- موقع حمل نهال از شکسته شدن و زخمی شدن نهال جلوگیری کنید و تا زمان کاشت به صورت مورب در زمین کاشته شود. ریشه های شکسته جدا شود و پس از ضد عفونی نهال کاشته شود.
- در صورتی که نهال ها ریشه لخت هستند بهتر است عملیات پرالیناژ قبل از کشت بر روی نهال ها انجام شود. به این منظور می توان با ترکیب 50 لیتر آب، 5 کیلو کود دامی پوسیده، 5 کیلو خاک رس و قارچکش هایی مانند تیوفانات متیل و یا کاپتان برای محلول پرالیناژ استفاده کرد تا قبل از کشت، ریشه درختان را با قرار دادن در این محلول ضدعفونی کرد.
- بهترین زمان احداث باغ در اواخر زمستان می باشد و بهتر است عملیات اصلاح خاک با کوددهی دامی و شیمیایی در پاییز انجام شود تا کودها در زمین نشست خود را کرده و در زمان کاشت نهال ها، میزان جذب عناصر به حداکثر میزان خودش برسد.
4 نظر در “اصول طراحی و احداث باغ”
سلام منطقه ما کوهستانیه چه رقم گردویی بکاریم خوبه؟
سلام شرایط محیطی منطقه باید از نظر آب و خاک و دما بررسی بشه حتما اما به طور عمومی رقم گردوی فرنور برای مناطق سردسیر مناسبه
خیلی خوب بود👍🙏
خواهش میکنیم.